در قانون الهی، مردم جایگاه بسیار والایی دارند. خداوند عزوجل برای مردم در جامعه، احترام و شخصیت فراوانی قائل شده و در قرآن و روایات به آن اشاره کرده است،. همچنان که در آیه 70 سوره اسراء می‌فرماید «ما فرزندان آدم را کرامت بخشیدیم و بر دریا و خشکی سوار کردیم و از چیزهای خوش و پاکیزه روزی دادیم و بر بسیاری از مخلوقات خویش برتریشان نهادیم». این تکریم و کرامت مردم در جامعه و در قانون الهی به صور گوناگون عنوان شده که یکی از صورت‌ها و قالب‌ها، برآوردن حوائج مردم است که در اصطلاح بعنوان خدمت رسانی به مردم از آن یاد می‌شود. منظور از خدمت رسانی در روایات و قانون الهی، فقط برآوردن نیازمندی اقتصادی نیست، بلکه دامنه وسیعی را از همراهی و انس تا توجه و مشورت و... را شامل می‌شود و تا جایی به اهمیت آن تاکید شده است که امام حسین(ع) در روایتی از حاجات مردم به عنوان نعمت الهی یاد کرده است.
چند روزی است که سوگوار از دست دادن رئیس جمهور محبوب و پر تلاش کشور و تنی چند از همراهانش هستیم. آیت‌الله دکتر رئیسی خادم‌الرضا و خادم ملت در راه جهاد و خدمت به کشور و مردم محروم؛ آن هم در دورترین نقطه صفر مرزی در پی حادثه سقوط بالگرد به درجه رفیع شهادت رسید اما تصویری جاودان و ماندگار از خدمت صادقانه و مخلصانه از خود به یادگار گذاشت.
گفت‌وگوی ما با آیت‌الله سید ابوالفضل طباطبایی اشکذری، نماینده پیشین رهبر معظم انقلاب اسلامی در سوریه و استاد سطوح عالی حوزه علمیه در خصوص رموز ماندگاری این خدمت است.
ارزش خدمت به بندگان خدا
آیت‌الله طباطبایی اشکذری با اشاره به اهمیت خدمت رسانی در معارف اسلامی می‌گوید: خدمتگزاری به خلق که شامل جامعه ایمانی، اسلامی و انسانی است را از برکاتی می‌دانیم که خداوند به بندگانش عطا کرده و مسیری به سمت سعادت اخروی است. روایات وارد شده و معتبر در این زمینه بسیار است. به طور نمونه در روایتی می‌خوانیم امام صادق(ع) فرمود: «هر فردی یک حاجت برادر مؤمن خود را برآورد، خداوند در قیامت صد هزار حاجت وی را برآورده کند» یا در روایت دیگری برای نشان اهمیت خادم را به نام آقا معرفی کرده‌اند. پیامبر اکرم(ص) فرمود «سَیِّدُ الْقَوْمِ خادِمُهُمْ فِی السَّفَر» یعنی بزرگِ قوم، کسی است که به مردم بیشتر خدمت می‌کند و موضوع آقایی را بر محور خدمت رسانی معرفی‌کند. همینطور برای شاد کردن مؤمنان پاداش هایی نیز عنوان شده است. از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمود: «هر شخصی مؤمنی را شاد کند، خداوند متعال هزار هزار حسنه برای او می‌نویسد».
از این نهج البلاغه پژوه درباره ارزش خدمت رسانی در کلام امیر مؤمنان(ع) سوال می‌کنیم. ایشان در پاسخ توضیح می‌دهد: در حکمت 101 نهج‌البلاغه امیر مؤمنان علی(ع) به نکاتی اشاره فرموده است که توضیحی است چگونه خدمت رسانی کرده و کار مردم را انجام دهیم که بالاترین و برترین نمره را دریافت کنیم. در نگاه ایشان خدمت رسانی، سه شرط دارد. امام علی(ع) فرموده است «لا یَسْتَقِیمُ قَضَاءُ الْحَوَائِجِ إِلَّا بِثَلَاثٍ» یعنی برآورده کردن حاجات مردم اگر بخواهد در مسیر درست قرار گیرد و قیمت پیدا کرده و ماندگار شود و بشود نام خدمت ماندگار بگیرد، سه شرط دارد.
شرط ارزشمندی خدمت به مردم در نهج البلاغه
مدیر موسسه فرهنگی جبل‌الصبر به ادامه حکمت 101 اشاره کرده و بیان می‌کند: اولین شرط آن این است که «بِاسْتِصْغَارِهَا لِتَعْظُمَ» یعنی کوچک شمردن آن تا خود بزرگ نماید. به عبارتی خود بزرگ پنداری در خدمت رسانی به مردم ممنوع است. باید خدمت را کوچک بشماریم تا عظمت کار به خودی خود نمایان شود. شرط دوم ماندگاری خدمت «وَ بِاسْتِکْتَامِهَا لِتَظْهَر» است. یعنی خدمت را کتمان کردن تا خود ظاهر شود. کاری که کردی، پرچم کار را به دست نگیر و آن را بر عهده خدا بگذار. کار برای خدا انجام بده و کار خود را نیز بیان نکن و دیگر اینکه «وَ بِتَعْجِیلِهَا لِتَهْنُؤَ» یعنی کار خیر را با عجله و زود و به موقع انجام بده. خدمت امروز را به فردا وامگذار شاید فردا زمان در اختیار نباشد تا کار نزد خدمت پذیر گوارا باشد.
آیت‌الله طباطبایی اشکذری تصریح می‌کند: طبق این بیان شریف برطرف کردن نیازهای مردم پایدار نیست مگر به کوچک شمردن خدمت تا خدا آن را بزرگ نماید. پنهان داشتن آن تا خدا آن را آشکار کند و دیگری شتاب در برآوردن نیاز حاجتمند تا مسرت بخش باشد. این سه ویژگی در مورد رئیس جمهور مردمی، خدمتگزار و انقلابی، شهید آیت‌الله رئیسی قابل مشاهده بود و اکنون نیز قابل مشاهده است. اگر در زمان حیات جسمانی آیت‌الله رئیسی این جملات گفته می‌شد شاید برخی افراد برداشت تملق داشتند اما امروز اینگونه نیست زیرا او در اوج عظمت به خدایش و دوستان شهیدش پیوسته است. ایشان وقتی به مردم خدمتی می‌کرد، هیچ ادعایی نداشت و آن را بزرگ نمی‌شمرد. دنبال حاشیه نبود و به تعبیر مقام معظم رهبری، آزردگی‌هایش از ناسپاسی و طعن برخی بدخواهان او را از انجام کار دور نمی‌کرد. او اصرار داشت کار مردم را انجام دهد و ذره‌ای به فکر خودنمایی نبود. او به مردم می‌گفت شأن شما مردم بالاتر از این است و من باید به دستبوسی شما بیایم. این جملات را در مکتب امام راحل(ره) و همینطوری رهبری آموخته بود. امامی که می‌فرمود «اگر به من بگویند خدمتگزار، بهتر از این است که بگویند رهبر. رهبری مطرح نیست، خدمتگزاری مطرح است، اسلام ما را مؤظف کرده که خدمت کنیم».
شهادت پاداش خدمت صادقانه و بی‌منت
این استاد سطوح عالی در ادامه یادآور می‌شود: شهید آیت‌الله رئیسی برای خدمت رسانی عجله داشت. عجله داشت پروژه‌های ناتمام انجام شده و کارخانه‌های ورشکسته و از تولید افتاده اصلاح شده و دوباره به چرخه تولید بازگردند. او این سه ویژگی را داشت و به همین دلیل هم خودش ماندگار شد و هم خدمتش. البته افرادی که با او کار می‌کردند و برخی از وزرا از جمله شهید همراه ایشان، دکتر امیرعبداللهیان نیز چنین خصوصیاتی داشتند. او به تنهایی در دوره ظلم و جنایت چند ماه گذشته در حق مردم غزه، پرچم دیپلماسی مقاومت را برافراشته نگه داشت اما نه برای خود بلکه برای خدا. این افراد ترجمه نگاه توحیدی شهید مطهری(ره) در مورد اخلاص در کار بودند که می‌فرمود «کار برای خود کردن نفس پرستی است، کار برای خلق کردن بت پرستی است، کار برای خدا و برای خلق کردن شرک و دوگانه پرستی است اما کار خود و کار خلق برای خدا کردن توحید و خداپرستی است». وجود این ویژگی‌ها در رئیس جمهور شهید سبب شد که به مقام محبوب الامام و مرضی الامام برسد
آیت‌الله طباطبایی اشکذری در پایان به پاداش این خدمتگزاری صادقانه اشاره کرده و می‌گوید: بالاترین پاداش در فرهنگ اسلام شهادت است. در روایتی که در الکافی نقل شده پیامبر اسلام(ص) فرموده است «فَوقَ کُلِّ ذِی بِرٍّ بِرٌّ حتّی یُقتَلَ الرجُلُ فی سبیلِ اللّه، فإذا قُتِلَ فی سبیلِ اللّه ِ فلیسَ فَوقَهُ بِرّ» یعنی بالای هر نیکوکاری، نیکوکار دیگری است تا آن گاه که مرد در راه خدا کشته شود. پس، چون در راه خدا کشته شد، بالاتر از آن نیکی و ارزشی وجود ندارد. آیت‌الله شهید رئیسی و همراهانش، خادمانی بی ریا برای کشور و انقلاب اسلامی بودند و خدمات شایسته‌ای را برای رضای خدا انجام می‌دادند، خداوند نیز به آنها پاداش شهادت عطا کرد که برترین است. این شهادت گوارایشان باد.
نظر شما